Girişimcilerin amaçlarından biri ürünlerini geliştirebilecek yeterli kaynağa sahip olmak, yani yatırım almaktır. Ancak, yatırımcı ile geliştirilecek ilişkilerin, imzalanacak yatırımcı sözleşmelerin, hele hele o kişinin doğru yatırımcı olup olmadığının tespit edilmesi yatırım alacak kişiler için sorunlar oluşturmaktadır. Bu yazıda yatırım alacak girişimcilerin bu zorlu yolda karşılarına çıkabilecek hukuki sorunlara karşı alınabilecek öneriler sıralı şekilde kaleme alınmıştır. Ayrıca girişim hukuku kategorimizde de girişimcilerin direkt işine yarayabileceği içerikleri paylaşıyoruz.
1. Anayasanızı Doğru Hazırlayın!
Yatırım alan ve büyümekte olan bir girişim tek bir ortaktan oluşmuyorsa muhakkak yazılı bir ortaklık sözleşmesi olmalıdır. Önceden ortaklar arasındaki şartları belirleyen yazılı bir sözleşme yapılmaması daha sonra çok büyük problemlere yol açabileceği gibi, gerçekten de telafisi pek mümkün olmayan dava masraflarına ve avukatlık ücretlerine de sebep olabilir. Oysa şirketimizin ANAYASASI olarak da tabir edebileceğimiz kuruluş sözleşmesini hazırlanırken; “kimin ne kadar hisse sahibi olacağı”, “ortakların görev ve sorumlulukları”, “bir ortak ayrılırsa diğerlerinin onun payını alıp alamayacağı ve alabilirlerse bunun fiyatı”, “eğer ortaklardan biri sorumluluklarını yerine getiremiyorsa o halde ne yapılacağı ve hangi şartlar altında bir kurucunun ortaklıktan çıkarılabileceği” önceden belirlenmişse, şirketiniz sağlam bir hukuki temeli olan ve ortaklık yapısı yönünden yatırım yapılabilir bir kurum olacaktır.
2. Fikrinize Sahip Çıkın!!
Bir girişimcinin yatırım alarak büyümeye başladığında koruması gereken en önemli varlıklarından biri fikri ve sınai mülkiyet haklarıdır. Genellikle yatırım alma yönünde istekleri bulunan kişiler ve şirketler, eser, buluş, tasarım, marka gibi fikri ve sınai üretimlerini ticari hayata aktaracak maddi yeterliliği olmadığından yatırımcı alma yolunu seçmektedirler. Nitekim yatırımcılar da yaptıkları yatırımları bir buluşa, bir iş ürünününe, bir tasarımına, bir esere, bir konsepte, kısacası sizin fikri emeğinize yaparlar. Dolayısıyla, hukuki açıdan korunmayan ve size ait olduğu tescillenmemiş fikriniz, buluşunuz, tasarımınız, iş konseptiniz varsa, hemen adınıza tescil ettirin. Aksi halde size ait olan şey için kimse size hiçbir şey ödemez!!
3. İş Sözleşmeleri Düzenlemekten Kaçınmayın!
İş sözleşmeleri büyümekte olan, yatırım alan bir girişim için çok büyük önem arz eder. İş sözleşmeleriyle girişimci kendini ticari açıdan koruma altına almaktadır. İş akdi, düşünüldüğü gibi sadece çalışanın maaşını, ikramiyesini, yıllık iznini, mesaisini düzenleyen bir belge değildir. Zira iş sözleşmeleri içinde çalışanların meydana getirdiği eser, tasarım, buluş gibi fikri mülkiyet haklarının kime ait olduğu, öte yandan işçinin bu iş kapsamında öğrendiği her türlü ticari bilginin ticari sır sayılacağı veya rekabet yasağının nasıl uygulanacağı gibi işletmenin iktisadi geleceğini ilgilendiren hususlar düzenlenmezse, ticari hayata 1-0 yenik başladığınızı ve maçın sizin için her an bitebileceğini söylemek mümkün.. Mesela, çalışanlar bilgileri veya ürettiklerini alarak rakip girişimlerde çalışabilirler, sizden öğrendikleriyle size haksız olarak rekabet edebilirler.
Yalnız iş sözleşmeleri değil, tüm sözleşmeler düzenlenirken bu konuda deneyimli bir avukattan hukuki görüş alınmalıdır, aksi halde girişimci telafisi olmayacak sorunlarla karşılaşabilir.
4. Doğru Şirket Türünü Seçin!!
Limited ve Anonim şirketler en çok tercih edilen şirket türleri içerisinde yer almaktadır. Ancak hiç biri diğerinden üstün değildir. Nitekim girişimci, ticari olarak yapmak istediği faaliyetlere en uygun olan şirket türünü seçmeli, dolayısıyla ileride şirket türünü değiştirmek için harcayacağı gereksiz masraf ve çekeceği çileden işin başında kurtulmalıdır.
5. Gizlilik Sözleşmesi İmzalamayı Unutmayın!
Gizlilik sözleşmeleri bir girişimci için çok büyük önem arz etmektedir. Aksi halde girişimcinin fikirlerinin çalışanları veya potansiyel yatırımcıları tarafından çalınması ihtimali oldukça yüksektir. Bu sebeple çalışanları işe alırken ve yatırımcıyla anlaşmadan önce planlarını anlatmadan evvel bir gizlilik sözleşmesi imzalamayı ihmal etmeyin.
6. Söz Uçar Yazı Kalır
Özellikle belirtmekte fayda var, yukarıda saydıklarımız, buzdağının görünen yüzü, ticari hayatta başarılı olmak ve yükselmek istiyorsanız uzun ve çetrefilli bir yol sizleri bekliyor. En iyisi, siz işi başından sağlam tutarak yapacağınız işlemlerde iyi bir avukata danışın ve muhakak yukarıda sayılan tüm işlemleri yazılı olarak uygulayın. Hiçbir sözün bağlayıcılığı yoktur, unutmayın!
Av. Görkem Gökçe’nin bu yazısı 8 Mayıs 2017 tarihinde E-Girişim’de yayınlanmıştır.
